کلاهبرداری

کلاهبردار کیست ؟

در ابتدا باید بدانیم به چه کسی کلاهبردار گفته می شود ؟

ایا کسی که با دروغی بتواند افرادی را فریب دهد کلاهبردار محسوب می شود یا خیر ؟

کلاهبرداری عبارت است از به کار بردن یک مانور متقلبانه برای سودجویی از افراد شخص کلاهبردار باید یک مانوری برای فریب افراد پیاده کند و صرف گفتن یک دروغ را نمی توان کلاهبرداری محسوب کرد

کلاهبرداری جز جرایمی است که شرط تحقق ان حصول نتیجه است یعنی اگر شخصی مانور متقلبانه ای را اجرا کند اما نتواند به نتیجه برسد کلاهبردار محسوب نمی شود

شرط تحقق جرم کلاهبرداری 2 مورد است :

• ورود ضرر مالی به قربانی
• انتفاع مالی کلاهبردار

عناصر قانونی جرم کلاهبرداری :

کلاهبرداری مستلزم وجود سه عنصر است :

• قانونی
• مادی
• معنوی

عنصر قانونی جرم کلاهبرداری :

ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا ، اختلاس  و کلاهبرداری مصوب 15 آذر ماه 1367 مجمع تشخیص مصلحت نظام به انضمام دو تبصره آن می باشد

دومین عنصر جرم کلاهبرداری ، عنصر مادی است :

برای حصول عنصر مادی اتفاق سه موضوع لازم است

• شخص کلاهبردار به وسایل متقلبانه متوسل شده باشد به طور مثال ( شرکت ، مدارک یا عناوینی فراهم کرده باشد برای فریب مردم)
• شخصی باید فریب خورده و قربانی شده باشد
• کلاهبردار در رسیدن به هدف خود موفق شده باشد

عنصر سوم ، عنصر روانی است :

شخص کلاهبردار باید سونیت داشته باشد

سو نیت دو نوع است :

سونیت عام : به این معنا است که مرتکب اعمال عام مادی کلاهبرداری را انجام داده باشد

عناصر عام مثل به کار بردن لوازم متقلبانه

عنصر خاص : این عنصر معنوی است و به قصد انگیزه افراد ارتباط  پیدا می کند.

تفاوت کلاهبرداری و انتقال مال غیر :

تفاوت اصلی کلاهبرداری و انتقال مال غیر در نحوه ارتکاب جرم است در کلاهبرداری نحوه انتقال مال غیر با توسل به وسایل متقلبانه است در کلاهبرداری شخص برای فریب دیگری به اعمال متقلبانه و فریب روی می آورد اما در انتقال مال غیر توسل به وسایل متقلبانه منتفی است و رکن اصلی این بزه کاری انتقال مال غیر بدون مجوز است .

رکن اصلی کلاهبرداری بر دو نوع است :

• کلاهبرداری ساده
• کلاهبرداری مشدد

کلاهبرداری که در آن سه حالت زیر وجود داشته باشد مشدد است .

• کارمند دولت یا موسسات عمومی و شهرداری ها یا نهادهای انقلابی باشد
• مرتکب ، خود را به عنوان مامور دولت یا موسسات عمومی یا شهرداری یا نهادهای انقلابی و شرکت های دولتی معرفی کند
• مرتکب برای فریب مردم از تبلیغ عامه از طریق وسایل ارتباطی مثل رادیو ، تلویزیون ، روزنامه یا انتشار آگهی چاپی استفاده کند

به این کلاهبرداری ها ، کلاهبرداری مشدد اطلاق می شود و مجازات مرتکب آن علاوه بر رد مال به صاحب آن 2 تا 10 سال حبس به علاوه جزای نقدی معادل مال ماخوذه و نیز انفصال ابد از خدمات دولتی است

کلاهبرداری که هیچ یک از موارد سه گانه بالا را در بر نگیرد کلاهبرداری ساده است و مرتکب آن به حبس از یک تا هفت سال به علاوه جزای نقدی معادل مال ماخوذه و رد مال محکوم می شود .

مصادیق جرم کلاهبرداری :

• همکاری اشخاص با یکدیگر برای بردن مال غیر
• انفصال مال غیر عینا
• معرفی مال دیگری به چای مال خود
• تقاضای ثبت ملک توسط امین : هر کس نسبت به ملکی امین باشد که سند را به اسم مالک تنظیم کند ولی آن سند را به اسم خود دراورد کلاهبردار محسوب می شود
• تقسیم منافع موهوم با نبود صورت دارایی بین شرکا توسط مدیران
• فروختن ارز دولتی در بازار آزاد یا سیاه
• جعل عنوان نمایندگی بیمه
• فروش کالای تهیه شده با ارز دولتی به بهایی گرانتر از نرخ مقرر
• خودداری از استرداد حق طرف
• تقاضای ثبت ملک توسط وراث با علم به انتقال یا سلب مالکیت مورث

کلاهبرداری رایانه ای :

هر کس به طور غیر مجاز از سامانه های رایانه ای یا مخابراتی با ایجاد اعمالی مثل تغییر ، محو باعث متوقف شدن داده ها ، یا مختل کردن سامانه شود به یک تا پنج سال حبس محکوم خواهد شد .

همان گونه که از نام این کلاهبرداری مشخص است لازم است کلاهبرداری  در محدوده فضای مجازی اتفاق بیوفتد و برخلاف کلاهبرداری سنتی که فعل وقوع جرم باید در فضای واقعی اتفاق بیوفتد

چگونه از کلاهبردار شکایت کنیم ؟

در ابتدا شخص قربانی باید مراتب را به دادسرای محل وقوع جرم گزارش دهد بعد از طی مراحل قانونی ثبت شکایت اقدامات لازم برای تحقیقات مقدماتی ، گرفتن اظهارات شاکی ، تحقیق از شهود معرفی شده به کلانتری محل وقوع جرم ارجاع می شود بعد از طی چنین مراحلی شاکی به دادسرا احضار می شود و باید اعلام کند که از چه کسانی شکایت دارد و دلایل خود را ارائه دهد سپس قاضی با بررسی مدارک و شواهد موجود متهم را احضار می کند پس از اینکه قاضی جرم متهم را به وی تفهیم کرد برای اینکه ضمانتی وجود داشته باشد که متهم دفعه بعد در دادسرا حضور پیدا کند از او وثیقه ای گرفته می شود که این وثیقه در جرائم مختلف متفاوت است

اگر جرائم مثل توهین ، افترا ، ضرب و شتم و ... باشد وثیقه هایی مثل فیش حقوقی کفایت می کند ولی اگر جرائم سنگین تر مثل کلاهبرداری و ... باشد آوردن سند ملکی برای آزاد شدن لازم است

پس از بررسی هایی که انجام شود بازپرس متهم اقدام به صدور یکی از قرارهای زیر می نماید .

• قرار مجرمیت یا همان کیفرخواست : این برای زمانی است که متهم مجرم شناخته شده است
• قرار موقوفی تعقیب : این قرار هنگامی صادر که طی مراحل بررسی یا متهم فوت نماید و یا شاکی از شکایت خود صرف نظر کند البته این برای مواردی است که جرم انتسابی به متهم از جمله جرائم خصوصی باشد لیکن اگر جرائم جنبه عمومی داشته باشد باز هم پیگیری ادامه پیدا می کند
• قرار منع تعقیب : این قرار هنگامی صادر می شود که قاضی جرم منسوب شده به متهم را جرم نداند و یا با بررسی ها مشخص شود